Bartın Çayı’nda binlerce balık çırpına çırpına can verdi. Gerekçe; Kirazlık Köprü Barajı’ndaki seviye, su alma bacalarının altına düştü. Oysa ırmaktaki canlıların yasayla teminat altına alınmış hakları var: Can suyu hakkı…
74MEDYA/FOTO/VİDEO GALERİ
Adını “Sular Şehri” anlamına gelen Parthenionus’tan alan Bartın’ın dillere destan ırmağında dün yakın tarihte eşi görülmedik bir çevre felaketi yaşandı. Kirazlık Köprü Barajı’ndaki su seviyesi, aylardır yağmayan yağmur nedeniyle minimum düzeye indi.
Yerel basına yansıyan haberlere göre baraj yetkililerinden, “Seviye su altı bacalarının da altına düştü. O yüzden dere yatağına sınırlı su veriliyor” gibi ifadeler yansıdı. Barajdan su salın(a)mayınca dere yatağı kurudu, on binlerce balık, küçük su birikintilerine sıkıştı.
Kuruyan ırmaktan geriye vicdanları kanatan görüntüler yansıdı. İrili ufaklı binlerce balık çırpına çırpına can verdi. Milli Parklar, özel idare, belediye, orman işletme ekipleri tankerler ve itfaiye araçları ile ırmağa su takviyesi için seferber oldu. Ancak bu çaba yetmedi.
Bartın Çayı bir anda “ölü balıklar cehennemi”ne döndü. Herkesin kafasında deli sorular belirdi. “Baraj hatalı mı yapıldı. Su altı bacalarına su basılamaz mıydı? Bu işin bir yolu, yöntemi yok muydu?” en çok kurulan cümleler oldu. Peki benzer durumlar için yasalar, mevzuatlar ne diyor?
74medya, o mevzuatı araştırdı ve çok çarpıcı bilgilere ulaştı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın tam da bu tür durumlar için hazırlanmış “Çevresel Akış Suyu’nun Takibi” başlıklı raporunda ilginç bilgiler yer alıyor. Bu rapor nehirlerdeki habitatların sürdürebilirliği için gerekli olan akış miktarını düzenliyor.
Barajlar, HES’le gibi dere yataklarına yapılan yapılar için aynen şu ifade kullanılıyor: …tarım alanları için sulama suyu, doğal hayat suyu, içme suyu, kullanma suyu ve diğer kadim su haklarından arta kalan su ile enerji üretilmekte ve bu husus imzalanan su kullanım hakkı anlaşmaları ile teminat altına alınmaktadır…
Yani mevzuata göre doğal hayatın devamı için bırakılacak su miktarı, 10 yıllık hesaplamalarla belirlenmiş olması gerekiyor. Hesap hatası mı yapıldı yoksa gerçekten on yıllardır görülmeyen bir kuraklık mı yaşıyoruz. Bilim ne diyor, hepsinden önemlisi vicdanlar ne diyor? Doyurucu bir açıklama bekliyoruz.
