İkinci Dünya Savaşı ardından ekonomik krizi aşmak için köylerdeki gençler, zorla toplanarak madenlerde çalıştırılıyordu. 1940’ta çıkan kanun, yavaş yavaş kaldırıldı. İlk olarak da Ulus’ta sonlandırıldı.
ULUSTAR/SATI LÜTFİ OKÇU
Cumhuriyetin ilk yıllarında kalkınma ve sanayi için kömürü ekonomiye kazandırmak için “Zorunlu mükellefiyet” kanunu çıkarıldı. 28 Şubat 1940 yılında çıkartılan kanun ile İkinci Dünya Savaşı’nın yol açtığı ekonomik sıkıntının önüne geçilmesi planlanıyordu. Köylerde bir işi olmayan erkekler, muhtarlar tarafından mükellef memurlarına bildiriliyordu. Köylere gelen memurlar, kayıt altına alınan gençleri toplayıp çalışacakları maden ocaklarına sevk ediyordu. Gitmek istemeyen jandarma tarafından yakalanıp zorla madene götürülüyordu. Dönemin şahitlerine göre yevmiye 85 kuruştu. Dürüst çalışırsan 90 kuruşa yükseltiliyor, iki yılın sonunda 1 lira yevmiye veriliyordu.
62 BİN ZONGULDAKLI MÜKELLEFİYET UYGULAMASIYLA ÇALIŞTIRILDI
Kanun 7 yıl yürürlükte kaldı. Bu süre içinde 62 bin Zonguldaklı genç, mükellef olarak madenlerde çalıştırıldı. Mükellefiyet, ilk olarak 1946’nın Şubat’ında Ulus ilçesinde sonlandırıldı. (Bartın Gazetesi-7 Şubat 1946) Hükümet maden işletmelerinde tatbik edilen ücretli iş mükellefiyetini yavaş yavaş kaldırmaya karar vermiş ve bu kararın tatbikine geçmişti. Üç hafta sonra da Ulus ilçesinde mükellefiyet uygulaması kaldırıldı. Mükellefiyetin bütün vilayetten kaldırılması bekleniyordu. İl genelinden kaldırılması 1 Eylül 1947’yi buldu.
ULUS’TA UMUMİ KÖY MUHTARLARI TOPLANTISI
FOTO: Gülsüm – Halit Sadi/ Ulus Özel Aile Arşivi
1935 Yılında Ulus’da düzenlenen Safranbolu Umumi Köy Muhtarları toplantısı. Safranbolu Kaymakamı Ahmet İhsan Ünal (1934 ve 1935 dönemi), Safranbolu Belediye Başkanı Osman Akın (Gadartalıoğlu ailesinden 1931 ve 1946 dönemi Belediye Başkanı), 169. Alay Komutanı, Kadri Ganioğlu CHP Safranbolu İlçe Başkanı, Salih Güneri Tahrirat Katibi ve CHP İl Genel Meclis Üyesi, Bartın Revir Amiri Mehmet Ilgar, Halit Ulus, Hasan Karagül ve Kasımlar Köyü Muhtarı Çakıroğlu Mustafa Maden. Mülki erkan, muhtarlar ve köy katılımcıları ile birlikte toplantı aynı gün tamamlanarak sonlandırılmıştır.
Osmanlıca Karşılığına göre Öztürkçe kelimeler:
1- Şarbaylık- Belediye Riyaseti
2- Jandar- Jandarma 169. Alay Komutanı
3- İlçebay- Kaza Kaymakamı
4- Şarbay– Belediye Reisi.
5- Ulus Kamunbay- Ulus Nahiye Müdürü
6- Yar- Muavin (Belediye Reisi’nin)
7- Aktaş – Aktaş Köyü (Karabük’ün Eski Bucağı)
xxx
ULUS İLÇEMİZDE 1935 YILINDA YAPILAN MUHTARLAR TOPLANTISI:
Safranbolu Kaymakamı Ahmet İhsan Ünal (1934-1935 dönemi), Safranbolu Belediye Başkanı Osman Akın (Gadartalıoğlu Ailesinden 1931-1946 dönemi Belediye Başkanı), 169. Alay Komutanı, Kadri Ganioğlu CHP Safranbolu İlçe Başkanı, Salih Güneri Tahrirat Katibi ve CHP İl Genel Meclisi üyesi, Bartın Revir Amiri Mehmet Ilgar , Halit Ulus, Hasan Karagül, Kasımlar Köyü Muhtarı Çakıroğlu Mustafa Maden ve diğer Köy Muhtarlarımız ile birlikte.
1935 tarihinde “Safranbolu Umumi Köy Muhtarları ve Köy Katılımcıları Toplantısı”nın ardından Safranbolu heyetinin Ulus Çayında çektirdikleri hatıra fotoğrafı. Safranbolu Kaymakamı Ahmet İhsan Ünal (1934-1935 dönemi), Safranbolu Belediye Başkanı Osman Akın (Gadartalıoğlu Ailesinden 1931-1946 dönemi Belediye Başkanı), 169. Alay Komutanı, Kadri Ganioğlu CHP Safranbolu İlçe Başkanı, Salih Güneri Tahrirat Katibi ve CHP İl Genel Meclisi üyesi, Bartın Revir Amiri Mehmet Ilgar, Halit Ulus, Hasan Karagül ile birlikte.
