xxx Binbir güçlükte İstanbul’dan Zonguldak Ereğlisi’ne kaçırılan Alemdar Vapuru, Trabzon’a götürülecektir. Ancak gayrimüslimler ihbar edince Fransızlar’a yakalanırlar.
xxx Ancak Türk mürettebat fırtınalı bir gecede gemiyi Amasra’ya kaçırır. Burada gizlice boyanan Alemdar, Kurtuluş Savaşı boyunca Rusya’dan mühimmat taşıyacaktır…
BARTINSTAR/TARİH
Birinci dünya savaşında Sevr ile mağlubiyeti tescillenen Osmanlı gemileri düşmanlar tarafından ‘Alemdar’ gibi bir-ikisi dışında çürümeye bırakılmıştı. 1919’da Atatürk’ün Samsun’a çıktığı ‘Bandırma’ vapuru da bunlardan bir diğeriydi. Samsun’da Kuva-yi Milliye’cilerden Ömer Karataş ve arkadaşları…
Kızılırmak’ın Karadeniz’e döküldüğü yerde ‘Tirimüjgan’ vapurunu kurtarmak için bölgeye geldiği sırada Almedar’ın mürettebatıyla görüşme fırsatı buldular.
Bu görüşmelerde Alemdar’ın milli mücadele saflarında Atatürk ve arkadaşlarının hizmetine katılması konuşuldu. Novarisyk’den harp malzemeleri Türk kara sularına küçük takalarla çekiliyordu. Bu durum hem çok tehlikeliydi, hem de çok az miktarda malzeme gelmesine neden oluyordu. Alemdar bu yönüyle çok işe yarayacaktı.
İSTANBUL’DAN KAÇIRILDI, EREĞLİ’YE GETİRİLDİ
Alemdar işi bitip İstanbul a döndükten sonra, vapurun kaçırılmasına karar verenlerden 7 kişi, Musevi kamarot Avram efendiyi bilgi sızdıracağı endişesiyle kamarasına hapsedip, diğer mürettabatın olmadığı ve şartların uygun olduğu zamanı kolladılar. Bu fırsat 5 Şubat 1921 günü bir gece yarısı gelmişti. Demir aldıktan sonra Alemdar mürettebatı, yolunu kesen Fransız gemisine, yardım isteyen bir gemiyi kurtarmaya gidildiği söylenerek kurtuldu. Rota Kdz. Ereğli’ydi.
Çarkçı Osman Bey, kaçtıklarını fark edebilecek düşman gemilerini kolladı yolculuk boyunca. Boğaz kazasız geçildi. Bundan sonra Serdümen Recep Kahyan’ın gözü, Ereğli Ölüce fenerindedir. Karadeniz’e çıktıktan sonra Musevi Avram efendiden bilgi sızdırmayacağına dair söz alınarak kamarası açılır. Ne derece doğrudur bilinmez; Avram’ın daha sonra Ereğli’de Müslüman olduğu söylenir.
EREĞLİ’DE GAYRİMÜSLİMLER FRANSIZLARA İHBAR ETTİ
Ereğli zaten liman kasabası olduğundan Alemdar için gerekli olan mürettebat temini kolay oldu. Kömür bölgede bol olduğu için yakıt sorunu da yoktu. Ayrıca Ereğli orta okul müdürü Nimet hoca önderliğinde kurulmuş Müdafa-i Hukuk teşkilatının faaliyetleriyle Ereğli düşmandan kurtulan ilk kasaba oldu.
6 Şubat 1921’de Alemdar’ın Ereğli’ye varışını, İpsiz Recep ve Devrekli Muharrem karşıladılar. Alemdar’ın gelişi, etraftaki bütün mutasaraflıklara ve kumandanlıklara bildirildi.
Kısa bir süre sonra, taşıma işlerinde kullanılmak üzere Alemdar’ın Trabzon’a hareket etmesi emri geldi. Emir üzerine gerekli ikmalleri alındıktan sonra seçilen 14 denizci ile toplamda 21 personel, 9 Şubat 1921 günü gece 03.00’da Ereğli Limanı’ndan ayrıldılar.
Ancak Ereğli deki gayrimüslimler bir şekilde haberdar oldukları olayı Zonguldak’daki Fransız Karadeniz komutanlığına haber verirler. Bunun üzerine Fransız C-27 gambotu, Çayağzı mevkiinde pusuya yattı. Fransızlar, Alemdar bölgeden geçerken, bir baskınla gemiyi teslim alıp mürettebatı etkisiz hale getirirler. Bu arada personel bir-iki silah saklama imkanı bulur. Alemdar Zonguldak’ta sıkı bir aramadan geçirildikten sonra İstanbul’a geri dönmek üzere yola çıkar. Bir Fransız subay ve 4 er, gemide askeri durumu kontrol altında tutmaya çalışırken, C-27 gambotu da yolculuk sırasında Alemdar’a eşlik edecektir.
TÜRK MÜRETTEBATIN İLK PLANI TUTMAZ AMA HORON…
Bu sırada mürettebat, kaçış planı yapmaya başlamıştır bile. Plana göre kendi aralarında kavga çıkaracaklar ve bu karmaşadan yararlanarak 5 Fransız askerini etkisiz hale getireceklerdir. Plan yürürlüğe konur. Ancak askerler kavgayı ayırmaya gelmeyince plan yatar.
Ama başka bir planları daha vardır. Kendi aralarında horon oynarken onların şaşkınlığından istifade edip kontrolü ele geçirirler ve 5 Fransız askerini de kamaralara kapatırlar. Rotayı tekrar Ereğli’ye çevirince takipteki C-27 gambotu üzerlerine uyarı ateşi açar. Ama Alemdar rotayı değiştirmeyince aralarında çatışma başlar. Fransızlardan alınan ve saklanan silahlarla düşmana hiç beklemedikleri bir karşılık verilir. Bu arada bir yandan da Ereğli’ye doğru yola devam edilmektedir. Şiddetli çatışmalarda Serdümen Recep Kahya şehit olur. Ereğli’den çatışma sesleri duyulur hale gelince, hastanealtı mevkiine bir milis müfrezesi konuşlandırılır.
KURTULUŞ SAVAŞI’NIN İLK TEK DENİZ ŞEHİDİ
Alemdar, baba burnuna yaklaşınca C-27 Fransız gambotu, hem karadan hem de Bozhane’den çıkan sandalların yaylım ateşi altında kalır. Dört bir yandan açılan ateşle çaresiz kalan C-27, mecburen kaçmak zorunda kalır. Alemdar, Ereğli Hastanealtı bölgesinde karaya oturtulup kıyıya yakın çınar ağaçlarına bağlanır. Böylece Alemdar, ufak bir kaç hasarla kurtulmuştur
Bu çatışma sırasında ölen Recep Kahya, aynı zamanda Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve tek deniz şehidiydi. 5 Fransız asker de esir alınmıştı. Esirlerini ve Alemdar’ı geri almak için Fransızlar büyük baskı uygularlar. Ancak bizden giden karşı yazılarda, Fransız devriye gemilerinin, Türk bandıralı gemilerde arama yapmayacağı garantisinin verilmesi durumunda rehinelerin serbest bırakılabileceği söylenir. Muhittin Paşa ve Fransız generallerle yapılan görüşmeler sonunda 14 Şubat 1921 günü Fransızlar, Türk isteklerini büyük ölçüde kabul etmek zorunda kalmışlardır. Fransızların tek istekleri, Alemdar’ın Zonguldak karasularının dışına çıkmaması olur.
AMASRA’DA KAMUFLE EDİP, RENGİNİ DEĞİŞTİRİP KAÇTILAR
Ama bu haliyle Alemdar’ın Milli Mücadele’ye katkısı olamayacağı için Trabzon’a bir biçimde kaçırılması gerekmektedir. Bahriye Dairesi Başkanı Şevket Bey, Alemdar’ın yeni kaptanı Nuri Pekergin ile görüşerek Alemdar’ın gizlice kaçırılması gerektiğini ama Fransızlarla anlaşma gereği bunun resmi emirle olamayacağını söyler. Nuri Kaptan eğer yakalanırsa, kendi başına hareket ettiğini, emir almadığını söyleyecektir.
Görevi kabul eden Nuri Bey gemiyi yolculuk hazırlıklarına başlar, bir önceki kaçırmadan ders alınarak gayrımüslimlerin haber vermesine karşı hazırlıklar gece yapılır. Düşman gemilerinin demirleyeceği, bu yüzden gözetleme yapamayacağı düşüncesi ile fırtınalı bir gece beklenir. O fırtına 24 Ağustos 1921 günü kopar.
Gece yarısı yola çıkılıp Amasra’da demirlenir. Burada Alemdar’a bazı rötuşlar yapılıp tanınmaması sağlanır. Farklı bezlerden Fransız bayrağına benzer bir bez yapılarak gemiye çekilir. Böylece eski Alemdar’dan çok farklı bir gemi olmuştur.
TRABZON’DA SEVİNÇ GÖSTERİLERİ İLE KARŞILANDI
29 Ağustos da büyük bir coşkuyla Trabzon da karşılanan Alemdar, birkaç gün dinlendikten sonra Novorosiyk limanı seferlerine başlar. Ve bu görevi Kurtuluş Savaşı sonuna kadar sürer. Ayrıca Alemdar’ın kollama ve karakol görevi dışında Pontus Rum çeteleriyle mücadelede de büyük hizmetleri olmuştur. Birçok Rum çetesini denizden kaçarken yakalamıştır.
Alemdar 1951’de ufak bir tadilat gördükten sonra 1959 yılına kadar kurtarma çalışmalarına devam eder. En son 1980’de Aksoy firması tarafından satın alınır ve 1982 yılında sökülür.
BUGÜN MÜZE OLARAK GÖREV YAPIYOR
Gazi Alemdar’ın dönemin Belediye Başkanı Halil Posbıyık ve Karadeniz Bölge Komutanı Tuğamiral Türker Ertürk işbirliğiyle 2006 – 2008 yılları arasında yeniden inşa edilip meydanda müze olarak hayata geçirildi.
Şu anda Kdz. Ereğli’de birebir modeli sahilde, kahramanların fotoğraf sergisiyle müze olarak sergilenmektedir.
Zonguldak Nostalji
Alıntı: Yüksel Yıldırım
